Tết Nguyên Đán – khoảnh khắc thiêng liêng, ấm áp và sum vầy của mỗi gia đình Việt. Đó là thời điểm chúng ta tạm gác lại những lo toan, bộn bề để trở về bên những người thân yêu, cùng nhau đón chào một năm mới an khang, thịnh vượng. Tuy nhiên, đi kèm với niềm vui ấy là những nỗi trăn trở về ngân sách Tết 2026 và chi tiêu cuối năm. Làm thế nào để vừa có một cái Tết đủ đầy, sung túc, vừa không rơi vào tình trạng “cháy túi” sau Tết?
Với kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực tài chính, tôi hiểu rõ những thách thức mà bạn đang đối mặt. Vì vậy, hôm nay, tôi muốn chia sẻ một hướng dẫn chi tiết, chuyên sâu nhưng vô cùng dễ áp dụng để giúp bạn lập ngân sách Tết 2026 một cách thông minh, bắt đầu từ ngay bây giờ – tháng 11 này.
Vì sao cần lên kế hoạch chi tiêu Tết từ tháng 11?
Nhiều người có thói quen chờ đến tháng 12 hoặc thậm chí cận Tết mới bắt đầu nghĩ đến việc chi tiêu. Đây là một sai lầm lớn. Khi thời gian gấp rút, chúng ta thường dễ bị cuốn vào cơn lốc mua sắm, đưa ra những quyết định cảm tính và chi tiêu vượt ngoài tầm kiểm soát.
Việc bắt đầu lập ngân sách Tết 2026 từ tháng 11 mang lại nhiều lợi ích vượt trội:
- Có đủ thời gian để tính toán và điều chỉnh: Bạn sẽ có khoảng 2-3 tháng để dự trù, phân bổ và điều chỉnh ngân sách Tết 2026 một cách hợp lý.
- Tận dụng cơ hội mua sắm: Các chương trình khuyến mãi, giảm giá cuối năm thường bắt đầu từ tháng 11, 12. Bằng cách lên kế hoạch sớm, bạn có thể săn sale, mua sắm những món đồ thiết yếu với giá tốt hơn.
- Tránh áp lực tài chính dồn dập: Việc chi tiêu dàn trải trong vài tháng sẽ giúp bạn giảm bớt gánh nặng tài chính, tránh tình trạng phải rút hết tiền tiết kiệm hoặc thậm chí là vay mượn để lo Tết.
- Thúc đẩy thói quen quản lý tài chính: Đây là cơ hội tuyệt vời để bạn rèn luyện và củng cố kỹ năng quản lý tài chính cá nhân một cách có kỷ luật.
Lập ngân sách Tết 2026: Bắt đầu từ đâu?
Trước hết, bạn cần có một cái nhìn tổng quan về tình hình tài chính của mình. Dưới đây là các bước cụ thể:
Bước 1: Liệt kê tất cả các khoản thu nhập dự kiến
- Lương tháng 11, 12, 1: Ghi lại số lương thực nhận.
- Thưởng cuối năm: Nếu có, hãy ước tính con số này dựa trên kinh nghiệm các năm trước hoặc thông tin từ công ty.
- Thu nhập khác: Các khoản thu nhập từ công việc làm thêm, cho thuê nhà, lãi tiết kiệm…
Bước 2: Liệt kê các khoản chi tiêu bắt buộc
Đây là các khoản chi hàng tháng không thể cắt giảm:
- Tiền thuê nhà/trả góp nhà
- Tiền điện, nước, internet
- Tiền học phí của con cái
- Tiền ăn uống, sinh hoạt hàng ngày
- Các khoản vay, nợ phải trả
Bước 3: Xác định số tiền có thể dành cho ngân sách Tết
Sau khi đã liệt kê đầy đủ, hãy thực hiện phép tính đơn giản:
(Tổng thu nhập dự kiến) – (Tổng chi tiêu bắt buộc) = Số dư có thể phân bổ cho các mục tiêu tài chính khác, trong đó có ngân sách Tết 2026.
Ví dụ: Thu nhập dự kiến của bạn trong 3 tháng là 50 triệu đồng. Chi tiêu bắt buộc là 30 triệu đồng. Vậy bạn có 20 triệu đồng để phân bổ. Số tiền này sẽ được dùng cho ngân sách Tết, tiết kiệm, đầu tư…
Bước 4: Phân bổ ngân sách theo từng hạng mục
Đây là phần quan trọng nhất. Hãy chia nhỏ ngân sách Tết 2026 thành các mục chi tiêu cụ thể. Điều này giúp bạn dễ dàng kiểm soát và tránh chi tiêu quá tay.
- Ăn uống, mua sắm thực phẩm: (Ước tính 30-40% tổng ngân sách)
- Mua sắm, trang trí nhà cửa: (Ước tính 15-20%)
- Quà cáp biếu tặng: (Ước tính 15-20%)
- Lì xì: (Ước tính 10-15%)
- Di chuyển, đi lại: (Ước tính 5-10%)
- Giải trí, du lịch ngắn ngày: (Ước tính 5-10%)
- Dự phòng: Luôn dành ra một khoản 5-10% để đề phòng những khoản phát sinh ngoài ý muốn.
Hướng dẫn chi tiêu thông minh cho từng hạng mục
Chi tiêu cho ăn uống, mua sắm thực phẩm
- Lên danh sách: Đây là “chìa khóa vàng”. Hãy liệt kê tất cả các món ăn, nguyên liệu cần thiết cho những ngày Tết. Mua sắm theo danh sách giúp bạn tránh mua thừa, mua thiếu và đặc biệt là không bị cám dỗ bởi những món đồ không cần thiết.
- Mua sắm từ sớm: Thay vì chờ đến 28, 29 Tết mới đi chợ, bạn có thể mua trước những món đồ có thể bảo quản lâu như nước ngọt, bia, bánh kẹo, mứt Tết… Điều này giúp bạn tránh được tình trạng chen chúc, giá cả leo thang.
- Sử dụng phiếu giảm giá, chương trình khuyến mãi: Tận dụng các chương trình ưu đãi của siêu thị, sàn thương mại điện tử để tiết kiệm một khoản đáng kể.
Chi tiêu cho trang trí nhà cửa
- Tái sử dụng và sáng tạo: Không nhất thiết phải mua sắm mọi thứ mới toanh. Bạn có thể tái sử dụng những món đồ trang trí của năm trước hoặc tự làm những món đồ handmade độc đáo, vừa tiết kiệm vừa thể hiện sự khéo léo.
- Cân nhắc mua đồ thiết yếu trước: Hãy ưu tiên mua những món đồ quan trọng như cây quất, cành đào, hoa mai… sau đó mới đến các món đồ trang trí nhỏ khác.
- So sánh giá: Đừng ngần ngại đi nhiều nơi hoặc tham khảo giá online trước khi quyết định mua sắm để tìm được mức giá tốt nhất.
Chi tiêu cho quà cáp, biếu tặng
- Xác định danh sách: Lên danh sách những người bạn muốn tặng quà (bố mẹ, ông bà, sếp, đồng nghiệp…).
- Phân bổ ngân sách cụ thể cho từng người: Điều này giúp bạn kiểm soát chi phí quà tặng một cách hiệu quả. Ví dụ: Quà cho bố mẹ 1 triệu, quà cho sếp 500 nghìn…
- Chọn quà tặng thiết thực: Một món quà thiết thực và phù hợp với sở thích của người nhận sẽ ý nghĩa hơn một món quà đắt tiền nhưng không hữu dụng.
Chi tiêu cho lì xì
- Đặt ra con số cụ thể: Xác định tổng ngân sách dành cho lì xì. Sau đó, chia nhỏ thành các mức khác nhau cho người lớn, trẻ nhỏ, người thân, bạn bè…
- Không đặt nặng vật chất: Giá trị của phong bao lì xì không nằm ở số tiền bên trong mà ở tình cảm, ở lời chúc may mắn đầu năm. Hãy lì xì một cách văn minh, phù hợp với khả năng tài chính của mình.
Những sai lầm cần tránh khi chi tiêu cuối năm
- Không lập ngân sách: Đây là sai lầm phổ biến nhất và là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng “cháy túi” sau Tết.
- Chi tiêu cảm tính: Dễ bị cuốn theo tâm lý “Tết mà” và chi tiêu vô tội vạ cho những món đồ không cần thiết.
- Không tính toán khoản nợ: Nhiều người thường bỏ qua các khoản nợ cuối năm và chỉ tập trung vào chi tiêu. Điều này có thể khiến bạn rơi vào vòng xoáy nợ nần sau Tết.
- Bỏ qua khoản tiết kiệm: Dù là cuối năm, bạn vẫn nên duy trì thói quen tiết kiệm để đảm bảo an toàn tài chính trong tương lai.
Mẹo tiết kiệm hiệu quả cho ngân sách Tết
- Tận dụng “hộp đen” tài chính: Ngay từ bây giờ, mỗi ngày bạn có thể bỏ vào một chiếc hộp một khoản tiền nhỏ. Đến cận Tết, bạn sẽ có một khoản kha khá để chi tiêu mà không ảnh hưởng đến ngân sách chính.
- Bán lại đồ cũ: Dọn dẹp nhà cửa và bán lại những món đồ không còn dùng đến. Khoản thu này có thể giúp bạn trang trải một phần chi phí Tết.
- Tự làm mứt, bánh kẹo: Vừa tiết kiệm chi phí, vừa đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, lại vừa tạo ra không khí Tết ấm áp.
- Sử dụng tiền mặt: Việc sử dụng tiền mặt có thể giúp bạn kiểm soát chi tiêu tốt hơn so với việc quẹt thẻ.
Ngân sách Tết 2026 không chỉ đơn thuần là những con số. Đó còn là sự thể hiện của tình yêu thương, sự trân trọng đối với gia đình và chính bản thân bạn. Hãy chi tiêu cuối năm một cách có kế hoạch, có kỷ luật để Tết không còn là nỗi lo mà thực sự là một dịp sum vầy, an lành.
Hãy nhớ rằng, sự giàu có không đến từ việc bạn kiếm được bao nhiêu tiền, mà đến từ cách bạn quản lý số tiền đó. Việc lên kế hoạch và quản lý tài chính cá nhân là một kỹ năng vô cùng quan trọng, cần được trau dồi và rèn luyện từ sớm.
Nếu bạn muốn trang bị cho mình những kiến thức và kỹ năng tài chính trước tuổi 30 để có một tương lai vững vàng, hãy bắt đầu tìm hiểu ngay hôm nay. Còn nếu bạn đang ở một độ tuổi khác và muốn lập kế hoạch tài chính cho từng độ tuổi phù hợp với mình, chúng tôi cũng có những hướng dẫn chi tiết dành riêng cho bạn.
Chúc bạn và gia đình có một cái Tết 2026 thật ấm áp, sung túc và tràn đầy niềm vui!
