Trong xã hội hiện đại, ai cũng mong muốn có một khoản tiết kiệm ổn định để dự phòng cho tương lai, đầu tư hoặc đơn giản là an tâm khi có biến cố bất ngờ xảy ra. Thế nhưng, thực tế lại cho thấy rất nhiều người dù thu nhập không hề thấp vẫn luôn trong tình trạng “cháy túi” vào cuối tháng. Nguyên nhân phần lớn không phải do họ không biết cách kiếm tiền, mà chính là vì những sai lầm khi tiết kiệm tiền lặp đi lặp lại mà không hề hay biết.
Là một người nghiên cứu và tư vấn tài chính cá nhân nhiều năm, tôi nhận thấy có 5 sai lầm phổ biến khiến bạn dù nỗ lực bao nhiêu cũng không thể tích lũy được đồng nào. Bài viết này sẽ giúp bạn nhìn ra vấn đề, từ đó thay đổi cách quản lý tiền bạc để thật sự đạt được mục tiêu tài chính của mình.
Không có kế hoạch tiết kiệm rõ ràng
Một trong những sai lầm khi tiết kiệm tiền phổ biến nhất chính là… không có kế hoạch. Rất nhiều người thường chỉ nghĩ đơn giản rằng: “Có bao nhiêu thì để dành bấy nhiêu”. Tuy nhiên, khi không xác định mục tiêu cụ thể, bạn rất dễ rơi vào tình trạng tiêu hết trước khi kịp tiết kiệm.
Ví dụ:
-
Bạn muốn tiết kiệm để mua nhà, nhưng lại không biết mỗi tháng cần để dành bao nhiêu thì đủ.
-
Bạn muốn có quỹ dự phòng, nhưng lại chỉ gửi ngân hàng “lúc nào dư tiền thì gửi”.
Hệ quả là kế hoạch tiết kiệm chỉ nằm trên giấy, còn số dư tài khoản vẫn bằng 0 sau nhiều năm.
Cách khắc phục:
-
Xác định rõ ràng mục tiêu: tiết kiệm 200 triệu trong 3 năm, quỹ dự phòng bằng 6 tháng chi phí sinh hoạt, v.v…
-
Chia nhỏ mục tiêu theo tháng, theo tuần.
-
Áp dụng nguyên tắc 50/30/20 hoặc “trích lương trước – tiêu sau”.
Tiêu trước, tiết kiệm sau
Nhiều người có thói quen: cuối tháng nếu còn dư tiền mới để dành. Nghe thì hợp lý, nhưng thực tế, chi tiêu thường… chẳng bao giờ dư. Bởi càng kiếm nhiều, nhu cầu càng tăng, và tiền sẽ luôn tìm được cách để chảy đi.
Đây chính là một sai lầm khi tiết kiệm tiền khiến bạn mãi không có khoản dự phòng.
Ví dụ thực tế:
Bạn nhận lương 15 triệu/tháng. Nếu ngay khi nhận lương bạn không trích ra 3 triệu để tiết kiệm, mà để cuối tháng xem còn lại bao nhiêu, thì khả năng cao… số dư sẽ chỉ là vài trăm ngàn.
Cách khắc phục:
-
Hãy trích thẳng tiền tiết kiệm ngay khi nhận lương, ví dụ 10–20%.
-
Mở tài khoản riêng cho tiền tiết kiệm, không để chung với tài khoản chi tiêu hằng ngày.
-
Hãy coi tiền tiết kiệm như một “hóa đơn bắt buộc” phải trả cho chính mình.
Thiếu kỷ luật trong chi tiêu
Có kế hoạch tiết kiệm, có cả mục tiêu rõ ràng, nhưng lại không đủ kỷ luật thì mọi thứ cũng trở nên vô nghĩa. Đây là sai lầm khi tiết kiệm tiền mà rất nhiều người gặp phải.
Một tháng bạn quyết tâm ăn uống tiết kiệm, nhưng sang tháng sau lại chi mạnh tay cho quần áo, du lịch hay đồ công nghệ mới. Kết quả là số tiền đã tiết kiệm được lại… quay về điểm xuất phát.
Nguyên nhân:
-
Dễ bị tác động bởi quảng cáo, khuyến mãi, giảm giá.
-
Thiếu thói quen ghi chép và theo dõi chi tiêu.
-
Lấy lý do “mình xứng đáng được thưởng” để tự nuông chiều bản thân quá mức.
Cách khắc phục:
-
Ghi chép chi tiêu hàng ngày bằng ứng dụng hoặc sổ tay.
-
Đặt hạn mức chi tiêu cho từng nhóm: ăn uống, mua sắm, giải trí.
-
Nếu muốn mua món đồ gì đó, hãy đợi ít nhất 7 ngày xem mình có thật sự cần không.
Chỉ dựa vào gửi tiết kiệm ngân hàng
Nhiều người nghĩ rằng gửi tiết kiệm ngân hàng là đủ an toàn, nhưng đây lại là một trong những sai lầm khi tiết kiệm tiền khiến bạn mãi không khá lên.
Vì sao?
-
Lãi suất ngân hàng thường thấp hơn tốc độ lạm phát. Tức là số tiền bạn tích lũy sẽ dần mất giá trị theo thời gian.
-
Chỉ dựa vào một kênh tiết kiệm duy nhất sẽ khiến bạn bỏ lỡ nhiều cơ hội đầu tư sinh lời khác.
Ví dụ:
Nếu bạn có 200 triệu và chỉ gửi ngân hàng với lãi suất 5%/năm, sau 5 năm bạn có thêm khoảng 55 triệu tiền lãi. Nhưng nếu cùng số tiền đó đầu tư vào chứng chỉ quỹ, cổ phiếu an toàn hoặc bất động sản nhỏ, khả năng bạn sẽ có lợi nhuận gấp nhiều lần.
Cách khắc phục:
-
Đa dạng hóa kênh tiết kiệm và đầu tư.
-
Dành một phần để gửi ngân hàng (quỹ dự phòng), phần còn lại có thể tham gia các kênh an toàn hơn như trái phiếu, quỹ mở, bảo hiểm liên kết đầu tư.
-
Trang bị kiến thức tài chính cá nhân để lựa chọn kênh phù hợp với mức độ chấp nhận rủi ro.
Không dự phòng cho chi phí bất ngờ
Sai lầm lớn nhất, cũng là nguyên nhân khiến nhiều người mãi không tiết kiệm được tiền, chính là… không dự trù cho rủi ro.
Bạn tiết kiệm được một khoản kha khá, nhưng chỉ cần một lần ốm đau, xe hỏng, hoặc mất việc, toàn bộ số tiền tích lũy sẽ “bốc hơi” ngay lập tức. Và thế là, hành trình tiết kiệm lại phải bắt đầu lại từ đầu.
Cách khắc phục:
-
Xây dựng quỹ dự phòng bằng 3–6 tháng chi phí sinh hoạt.
-
Mua bảo hiểm y tế, bảo hiểm nhân thọ cơ bản để giảm gánh nặng khi có sự cố.
-
Tách riêng quỹ dự phòng với quỹ tiết kiệm dài hạn (mua nhà, mua xe…).
Kết luận
Tiết kiệm tiền không chỉ là “cắt giảm chi tiêu”, mà còn là một nghệ thuật quản lý tài chính cá nhân. Việc bạn liên tục mắc phải những sai lầm khi tiết kiệm tiền trên sẽ khiến cả cuộc đời rơi vào vòng xoáy: kiếm tiền – tiêu hết – bắt đầu lại – không bao giờ tích lũy được.
Hãy nhớ rằng:
-
Có kế hoạch rõ ràng.
-
Tiết kiệm trước, chi tiêu sau.
-
Giữ kỷ luật và thói quen theo dõi chi tiêu.
-
Đa dạng kênh tiết kiệm và đầu tư.
-
Luôn chuẩn bị quỹ dự phòng.
Nếu áp dụng đúng, chỉ sau một vài năm, bạn sẽ bất ngờ với số tiền mình tích lũy được.
👉 Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm các phương pháp quản lý chi tiêu hiệu quả hơn, đừng bỏ qua bài viết: mẹo tiết kiệm chi tiêu gia đình – nơi chia sẻ những bí quyết thực tế giúp bạn vừa đảm bảo cuộc sống thoải mái, vừa có khoản tiết kiệm vững chắc cho tương lai.
