Mua bán Pi có vi phạm pháp luật không?

Đồng Pi là gì?

Đồng Pi (Pi Network) là một loại tiền mã hóa (cryptocurrency) ra mắt năm 2019, được phát triển bởi nhóm tiến sĩ và kỹ sư từ Đại học Stanford (Mỹ). Dự án Pi Network được thiết kế với mục tiêu tạo ra một hệ sinh thái blockchain dễ tiếp cận, cho phép người dùng “đào Pi” ngay trên điện thoại di động mà không cần đến thiết bị chuyên dụng như máy đào Bitcoin hay GPU.

Chính nhờ cơ chế “đào Pi miễn phí, không tốn năng lượng” mà Pi Network nhanh chóng trở thành hiện tượng trong cộng đồng tiền mã hóa toàn cầu, đặc biệt là tại Việt Nam. Hàng triệu người tham gia với hy vọng Pi sẽ được niêm yết trên các sàn giao dịch lớn và có giá trị quy đổi thực tế.

Tuy nhiên, câu hỏi “Mua bán Pi có vi phạm pháp luật không?” vẫn đang là chủ đề được bàn luận sôi nổi. Để hiểu rõ, ta cần nhìn vào khung pháp lý hiện hành của Việt Nam.

Pháp luật Việt Nam quy định thế nào về tiền mã hóa và phương tiện thanh toán?

Theo khoản 10 Điều 3 Nghị định 52/2024/NĐ-CP, phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt hợp pháp tại Việt Nam bao gồm:

• Séc, lệnh chi, ủy nhiệm chi, nhờ thu, ủy nhiệm thu;

• Thẻ ngân hàng (gồm thẻ ghi nợ, thẻ tín dụng, thẻ trả trước);

• Ví điện tử và các phương tiện thanh toán khác được Ngân hàng Nhà nước cho phép.

👉 Đáng chú ý: Danh mục này không bao gồm tiền mã hóa như Pi, Bitcoin, Ethereum hoặc bất kỳ loại “coin” nào khác.

Ngoài ra, theo khoản 2, 3 Điều 6 Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 2010, ngoại hối được hiểu là các phương tiện thanh toán bằng ngoại tệ, các loại giấy tờ có giá bằng ngoại tệ, vàng dự trữ, và các giao dịch thanh toán quốc tế.
Như vậy, đồng Pi không được xem là ngoại hối, cũng không phải tiền tệ hợp pháp tại Việt Nam.

Tiền mã hóa có được pháp luật công nhận không?

Căn cứ Công văn 5747/NHNN-PC năm 2017 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, tiền ảo nói chung (bao gồm Bitcoin, Litecoin, Pi,…) không phải là tiền tệ hợp pháp và không phải là phương tiện thanh toán được pháp luật công nhận.

Việc phát hành, cung ứng, sử dụng tiền ảo làm phương tiện thanh toán bị cấm hoàn toàn.
Nếu cá nhân hoặc tổ chức thực hiện hành vi này, có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo các quy định hiện hành.

Ngân hàng Nhà nước cũng nhiều lần cảnh báo rủi ro của việc đầu tư, mua bán tiền mã hóa vì đây là lĩnh vực chưa được pháp luật bảo hộ, dễ bị lừa đảo hoặc mất trắng tài sản.

Mua bán Pi có vi phạm pháp luật không?

Từ các quy định nêu trên, có thể khẳng định:

👉 Đồng Pi không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam. Do đó, việc phát hành, cung ứng hoặc sử dụng Pi để thanh toán hàng hóa, dịch vụ là hành vi trái pháp luật.

Tuy nhiên, mua bán Pi dưới dạng tài sản kỹ thuật số (đầu tư cá nhân, trao đổi tự nguyện) hiện chưa có quy định rõ ràng cấm, nhưng cũng chưa được pháp luật bảo vệ. Điều này đồng nghĩa với việc mọi rủi ro phát sinh sẽ do người tham gia tự chịu trách nhiệm.

Xử lý vi phạm khi sử dụng đồng Pi làm phương tiện thanh toán

Nếu cá nhân hoặc tổ chức sử dụng Pi làm công cụ thanh toán, có thể bị xử lý như sau:

(1) Xử phạt hành chính

Theo khoản 6 Điều 26 Nghị định 88/2019/NĐ-CP (được sửa đổi bởi Nghị định 143/2021/NĐ-CP):

Hành vi phát hành, cung ứng, sử dụng tiền ảo như phương tiện thanh toán mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự sẽ bị phạt từ 50 triệu đến 100 triệu đồng đối với cá nhân.
Với tổ chức vi phạm, mức phạt sẽ gấp đôi — tức từ 100 triệu đến 200 triệu đồng.

(2) Truy cứu trách nhiệm hình sự

Theo Điều 206 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017), người phát hành, cung ứng hoặc sử dụng phương tiện thanh toán không hợp pháp gây thiệt hại từ 100 triệu đến dưới 300 triệu đồng có thể bị:

• Phạt tiền từ 50 đến 300 triệu đồng, hoặc

• Phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Có nên đầu tư vào Pi Network thời điểm này?

Hiện tại, dự án Pi Network vẫn trong quá trình hoàn thiện mainnet và chưa được niêm yết chính thức trên các sàn giao dịch được cấp phép. Vì vậy, mua bán Pi ở Việt Nam vẫn tiềm ẩn rủi ro pháp lý lẫn tài chính cao.

Nếu bạn muốn tham gia thị trường crypto một cách hợp pháp và minh bạch, hãy lựa chọn các sàn giao dịch được cấp phép hoạt động quốc tế như Bitget, Binance hoặc OKX.

👉 Xem hướng dẫn chi tiết: Cách mua bán coin sàn Bitget — Hướng dẫn A-Z từ đăng ký, xác minh danh tính đến giao dịch an toàn.

Lời khuyên dành cho nhà đầu tư

• Chỉ nên tham gia các dự án có thông tin minh bạch, đội ngũ rõ ràng.

• Không dùng Pi hoặc coin chưa được cấp phép để thanh toán hàng hóa, dịch vụ.

• Đa dạng hóa danh mục đầu tư, đừng “đặt hết trứng vào một giỏ”.

Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về các kênh đầu tư hợp pháp, an toàn và lợi nhuận ổn định, bạn có thể tham khảo: 👉 Đầu tư chứng khoán với 5 triệu — Gợi ý thông minh giúp người mới bắt đầu học cách làm giàu từ số vốn nhỏ.

Tổng kết

• Đồng Pi không được công nhận là phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam.

• Mua bán, sử dụng Pi để thanh toán có thể bị xử phạt hoặc truy cứu hình sự.

• Nếu muốn đầu tư tiền mã hóa hợp pháp, nên thực hiện trên các sàn được cấp phép và có uy tín quốc tế.