Bạn có bao giờ mất cả tiếng đồng hồ để chọn món ăn trưa? Hay lưỡng lự giữa việc chuyển việc hay ở lại? Dù là chuyện nhỏ hay lớn, kỹ năng ra quyết định nhanh là yếu tố quan trọng giúp bạn tiết kiệm thời gian, giảm stress và tận dụng tốt cơ hội.
Trong xã hội hiện đại, thời gian là vàng. Người ra quyết định nhanh – chưa chắc đã liều lĩnh, mà họ hiểu cách phân tích nhanh, tin vào dữ liệu, trực giác và quan trọng nhất là: dám chịu trách nhiệm. Nếu bạn là người thường xuyên trì hoãn vì “sợ sai”, “sợ mất cơ hội”, hãy cùng khám phá ngay 5 kỹ thuật giúp bạn ra quyết định hiệu quả hơn mỗi ngày.
Kỹ năng ra quyết định nhanh là gì?
Kỹ năng ra quyết định nhanh là khả năng chọn lựa phương án hành động phù hợp trong thời gian ngắn, dựa trên thông tin hiện có. Kỹ năng này không đồng nghĩa với vội vàng hay cảm tính, mà là sự tổng hợp giữa lý trí, kinh nghiệm và trực giác.
Người có kỹ năng này thường:
-
Tự tin khi chọn lựa phương án hành động
-
Biết đánh giá rủi ro và chấp nhận hậu quả
-
Không bị rối loạn khi có quá nhiều lựa chọn
-
Hiểu rõ giá trị thời gian
Vì sao bạn nên học kỹ năng ra quyết định nhanh?
Nếu bạn từng:
-
Chần chừ đến khi cơ hội qua đi
-
Cảm thấy stress mỗi lần phải chọn lựa
-
Loay hoay trước những quyết định nhỏ nhặt
Thì việc rèn luyện kỹ năng ra quyết định đúng là cực kỳ cần thiết. Khi bạn quyết đoán hơn, bạn sẽ:
-
Tiết kiệm thời gian
-
Giảm lo âu và cảm giác bị “kẹt”
-
Tăng hiệu suất làm việc và chất lượng sống
-
Được tin tưởng hơn trong môi trường làm việc hoặc kinh doanh
5 kỹ thuật giúp bạn ra quyết định nhanh và hiệu quả
Quy tắc 5–5–5
Khi gặp một lựa chọn khó, hãy tự hỏi:
-
Điều gì sẽ xảy ra sau 5 phút?
-
Sau 5 tháng?
-
Sau 5 năm?
Kỹ thuật này giúp bạn nhìn dài hạn, giảm cảm xúc nhất thời và ra quyết định hợp lý hơn. Ví dụ, nếu bạn muốn nghỉ việc vì mâu thuẫn nhỏ, hãy nghĩ: 5 tháng nữa mình có hối hận không?
Giới hạn thời gian ra quyết định
Hãy đặt giới hạn thời gian rõ ràng cho từng quyết định. Ví dụ: “Tôi sẽ chọn khách sạn trong 15 phút”, hoặc “Tôi sẽ chọn ý tưởng cho dự án trong vòng 1 giờ”. Khi có deadline, bộ não buộc phải tập trung xử lý, tránh vòng xoáy suy nghĩ bất tận.
Danh sách Ưu – Nhược điểm
Kỹ thuật cổ điển nhưng vẫn cực kỳ hiệu quả. Gạch đầu dòng các ưu và nhược điểm của mỗi lựa chọn. Việc viết ra giúp bạn rõ ràng hơn và dễ so sánh. Đây là công cụ cực hữu ích cho những quyết định mang tính chiến lược hoặc cá nhân (chọn nghề, chọn trường, đầu tư…).
Tin vào trực giác có cơ sở
Trực giác không phải lúc nào cũng mơ hồ. Đó là kết quả của những kinh nghiệm bạn đã tích lũy. Nếu bạn cảm thấy “có gì đó không ổn” dù không thể lý giải, hãy tạm dừng và kiểm tra lại dữ kiện. Trực giác sẽ rất hữu dụng trong tình huống ra quyết định nhanh trong môi trường không đủ thông tin.
Kỹ thuật “Nếu… thì…”
Hãy tự mô phỏng các kịch bản:
-
Nếu tôi chọn A, thì điều gì có thể xảy ra?
-
Nếu tôi chọn B, hậu quả có gì khác?
Bạn có thể so sánh rủi ro và lợi ích ngay lập tức. Kỹ thuật này giúp bạn suy nghĩ logic mà không bị cảm xúc chi phối quá nhiều.
Ví dụ về kỹ năng ra quyết định trong thực tế
Ví dụ 1: Trong công việc
Lan là trưởng nhóm marketing, cần chọn một trong hai ý tưởng cho chiến dịch ra mắt sản phẩm. Cả hai đều có tiềm năng, nhưng thời gian gấp. Thay vì bàn đi bàn lại với team quá lâu, cô áp dụng quy tắc 5–5–5, kết hợp đánh giá dữ liệu từ thị trường, đưa ra quyết định sau 30 phút và bắt tay triển khai. Kết quả: chiến dịch thành công, đúng thời điểm và tiết kiệm chi phí.
Ví dụ 2: Trong cuộc sống cá nhân
Tuấn được mời làm việc tại một công ty mới với mức lương cao hơn, nhưng xa nhà. Anh lập bảng ưu – nhược điểm, đặt deadline 1 ngày để quyết định. Sau khi so sánh và bàn bạc với gia đình, anh chọn ở lại công ty cũ vì sự ổn định lâu dài và môi trường tốt cho con cái.
Bài tập tình huống về kỹ năng ra quyết định
Bài tập 1: Tình huống mua hàng gấp
Bạn đang ở sân bay và cần mua laptop thay thế vì máy hỏng đột xuất. Có 3 mẫu máy, bạn chỉ có 20 phút trước giờ bay. Làm thế nào để bạn chọn được máy phù hợp?
Gợi ý xử lý:
Áp dụng kỹ thuật giới hạn thời gian và danh sách ưu – nhược điểm để chọn chiếc máy đáp ứng đủ nhu cầu công việc, bảo hành tốt, giá phù hợp. Tin vào trực giác nếu đã có kinh nghiệm dùng hãng A hoặc B trước đó.
Bài tập 2: Tranh cãi trong nhóm
Team của bạn chia thành hai luồng ý kiến cho phương án tổ chức sự kiện. Không thể đạt được thống nhất. Bạn là trưởng nhóm – bạn xử lý thế nào để ra quyết định nhanh mà vẫn giữ hòa khí?
Gợi ý xử lý:
Dùng mô hình “Nếu… thì…” để phân tích từng phương án. Tổ chức mini vote nếu cần. Cuối cùng, bạn có thể chọn giải pháp dung hòa hoặc quyết đoán chọn phương án có rủi ro thấp hơn trong điều kiện hiện tại.
Làm sao để rèn luyện kỹ năng ra quyết định đúng mỗi ngày?
-
Thực hành với các quyết định nhỏ: Hãy bắt đầu từ việc chọn món ăn, quyết định thời gian đi ngủ, kế hoạch cuối tuần…
-
Tập viết nhật ký quyết định: Ghi lại mỗi ngày những quyết định bạn đã đưa ra, lý do và kết quả. Việc này giúp bạn nhận ra thói quen tốt/xấu trong tư duy.
-
Đặt mục tiêu thời gian rõ ràng cho mỗi quyết định
-
Rút kinh nghiệm từ quyết định sai lầm: Không ai đúng mãi. Quan trọng là bạn học được gì từ lần sau.
Kỹ năng ra quyết định nhanh trong kinh doanh và bán hàng
Trong môi trường kinh doanh – đặc biệt là bán hàng, việc ra quyết định nhanh là sống còn. Bạn không thể mất 30 phút để phản hồi khách, hoặc chần chừ trước cơ hội ký hợp đồng.
Nếu bạn đang hoạt động trong lĩnh vực này, hãy phát triển thêm kỹ năng liên quan như:
👉 Kỹ năng xử lý tình huống trong bán hàng – giúp bạn đối mặt với phản ứng bất ngờ của khách, chốt sale nhanh và tăng sự chuyên nghiệp.
Kết luận
Ra quyết định không bao giờ là điều dễ dàng – nhưng nó là kỹ năng có thể luyện tập. Hãy bắt đầu từ hôm nay, từ những điều nhỏ nhất. Khi bạn rèn luyện được kỹ năng ra quyết định nhanh, bạn sẽ thấy mình tự tin hơn, kiểm soát được cuộc sống hơn và sẵn sàng đối mặt với mọi thử thách.
Hãy nhớ: không ra quyết định cũng là một quyết định – và thường là quyết định khiến bạn đánh mất cơ hội.
