Đọc thêm: Người giàu có tiết lộ 10 bí kíp quản lý tiền bạc đơn giản mà hiệu quả
Cổ tức là gì?
Cổ tức có thể hiểu rằng nó là phần lợi nhuận sau thuế được chia cho các cổ đông của một công ty cổ phần. Cổ tức có thể được trả bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu. Nói rõ hơn, khi một công ty thu được lợi nhuận, một phần lợi nhuận sẽ được giữ lại để tái đầu tư, phần còn lại sẽ được chia cho các thành viên gọi là cổ tức.
Giá trị của cổ tức được xác định theo từng năm tại đại hội cổ đông của công ty. Nó sẽ được thông báo cho các cổ đông hoặc là bằng lượng tiền mặt họ sẽ nhận được tính theo số cổ phiếu hay số phần trăm sở hữu của công ty.
Một số công ty trả cổ tức cho cổ đông bằng cổ phiếu thay vì tiền mặt. Trong trường hợp này, các cổ đông sẽ nhận được cổ phiếu bổ sung.
Những loại cổ tức thường gặp
Cổ tức bằng tiền
Cổ tức bằng tiền là việc doanh nghiệp trả trực tiếp tiền mặt vào tài khoản chứng khoán của bạn.
Tại thị trường chứng khoán Việt Nam, khi doanh nghiệp công bố tỷ lệ chi trả cổ tức, thì tức là dựa trên mệnh giá cổ phiếu (một cổ phiếu có mệnh giá niêm yết theo quy định là 10.000 đồng).
Tiền cổ tức = Số lượng cổ phiếu x 10.000 đồng x Tỷ lệ chi trả cổ tức
Ví dụ: Ngày 02/01/2018, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội (MBB) quyết định tạm ứng cổ tức năm 2017 cho cổ đông với tỷ lệ 6% bằng tiền mặt (01 cổ phiếu MBB nhận 10.000 đồng x 6% = 600 đồng). Theo đó, ngày đăng ký cuối cùng chốt danh sách cổ đông nhận cổ tức là ngày 18/01, thời gian thanh toán dự kiến từ ngày 31/01/2018. Như vậy, với hơn 1.815,5 triệu cổ phiếu đang lưu hành, MBBank sẽ chi tương ứng 1.089,3 tỷ đồng để trả cổ tức cho các cổ đông hiện hữu.
Lưu ý về tỷ lệ chi trả cổ tức. Ví dụ :Tỷ lệ này là 6%, có nghĩa công ty làm ra lợi nhuận trên một cổ phiếu là 100 đồng thì công ty sẽ chi trả 6 đồng cổ tức, 94 đồng còn lại công ty sẽ giữ và phân bổ vào phần lợi nhuận còn lại chưa phân phối. Sau đó, phần này sẽ được phân bổ tiếp vào hoạt động kinh doanh và các quỹ dự phòng.
Việc nắm giữ cổ tức tiền mặt là một phương án ưa thích của cổ đông khi họ chắc chắn đặt được lợi nhuận từ việc đầu tư vào cổ phiếu. Nhà đầu tư (NĐT) có thể dùng số tiền này để đầu tư thêm vào cổ phiếu của công ty hoặc bất kỳ cổ phiếu nào khác tốt hơn. Việc chia cổ tức cũng nhằm chứng minh công ty có một nền tài chính vững mạnh, hoạt động kinh doanh ổn định và cách điều hành quản lý công ty của ban lãnh đạo hợp lý. Tạo niềm tin cho các cổ đông và độ hấp dẫn của cổ phiếu đối với các NĐT.
Tuy nhiên, NĐT phải chịu thuế 2 lần. Lần thứ 1, khi công ty có lợi nhuận sau thuế thuế là suất thuế thu nhập doanh nghiệp (25%) và thuế đánh vào cổ tức cho thu nhập cá nhân (5%).
Ví dụ : Cổ tức nhận được là 600 đồng/cổ phiếu.
Nhưng NĐT phải đóng thuế 5% tức là NĐT chỉ nhận được 600 đồng-600 đồng x 5% = 570 đồng/cổ phiếu.
Ngoài ra, giá cổ phiếu bị giảm một lượng đúng bằng cổ tức được chia. Ví dụ, nếu công ty công bố chi trả cổ tức tiền mặt 5% thì các cổ đông cũng sẽ nhìn thấy có sự sụt giảm đúng bằng 5% trong giá tham chiếu cổ phiếu trong ngày giao dịch không hưởng quyền.
Cổ tức trả bằng cổ phiếu (cổ phiếu thưởng)
Cổ tức bằng cổ phiếu là việc công ty phát hành thêm cổ phiếu cho cổ đông. Việc phát hành cổ tức bằng cổ phiếu không làm thay đổi vốn chủ sở hữu và tỷ lệ nắm giữ của mỗi cổ đông trong doanh nghiệp không đổi (do cùng nhận một tỷ lệ tương ứng cho phần tăng thêm).
Ví dụ: Bạn mua và nắm giữ cổ phiếu VND (Công ty cổ phần Chứng khoán VNDIRECT) qua ngày đăng ký cuối cùng 28/02/2018 thì sẽ được trả cổ tức bằng cổ phiếu thưởng theo tỷ lệ 100:10, cổ đông nắm giữ 100 cổ phiếu VND cũ được sẽ được nhận thêm 10 cổ phiếu mới.
Công ty có thể trả cổ tức bằng cổ phiếu từ các nguồn sau:
– Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối.
– Các quỹ dự phòng doanh nghiệp như quỹ đầu tư phát triển.
– Thặng dư vốn cổ phần.
NĐT tránh được thuế đánh vào cổ tức tiền mặt. Đối với công ty có thể tránh việc chi trả cổ tức bằng tiền khi đang cần dùng số tiền đó để đầu tư hoặc mở rộng sản xuất kinh doanh.
Tương tự, giá tham chiếu của cổ phiếu sẽ điều chỉnh giảm. Bên cạnh đó, việc trả cổ tức bằng cổ phiếu còn giúp tăng thanh khoản giao dịch khi xuất hiện lượng cổ phiếu phát hành thêm ngoài thị trường. Do đó, cơ hội cổ phiếu đến với nhiều nhà đầu tư hơn khi thị giá cổ phiếu thấp hơn và nhiều cổ phiếu hơn để mua.
Phan Anh
